top of page
Gökdeniz Yerden

Bandırma Füze Kulübü: Türk Gençliğinin Uzaya İlk Adımı

1957’de Balıkesir’in Bandırma ilçesindeki Şehit Mehmet Gönenç Lisesinde kurulan Bandırma Füze kulübü, Türk roketçiliği ve uzaycılığının ilk örneklerinden birisidir. Sovyetler Birliği’nin, dünyanın ilk yapay uydusu olan Sputnik 1’i uzaya göndermesi ile birlikte roketçilik ve uzaya merak saran 5 liseli genç, okullarında roketçilik ve uzay hakkında bir bilinç oluşturma amacıyla Füze Kültür Kulübü’nü kurdular. Kulübü kuran gençler; atom enerjisi, roketler, füzeler ve uzay hakkında konferanslar düzenlemek gibi faaliyetlerin ardından 1959’da liselerinden ayrılarak Füze Kültür Kulübü ismiyle resmi derneklerini kurmuşlardır. Ekibe o zamanlar İTÜ’de akademisyen olarak görev yapan Kirkor Divarcı da katılmıştır.


İlk iki zorlu roket denemesinin başarısızlıkla sonuçlanmasından sonra Kulüp, toplumun “Hani Ay’a gidiyordunuz? Ne oldu?” gibi alaycı yaklaşımlarına maruz kalmıştır. Bu zorluklara rağmen 1960’ta atılan 3. füze, 750 metreye kadar yükselmiş, Amerika, Hollanda ve İtalya’da uzay çalışmaları ile ilgili dergilerde yer almıştır. Ama kulübün hedefi daha yukarlardadır, hedef göklerdir. Kirkor’un nişanlısı ile biriktirdikleri 400 lirayı hiç düşünmeden feda ettiği Marmara-1 füzesi, İTÜ tarafından onaylanır. TSK’nın da desteğiyle 30 Ağustos 1962’de bu füze ateşlenir, 920 metre yüksekliğe ulaşır ve Türk tarihine “gökleri zorlayan ilk Türk yapımı füze” olarak geçer. Marmara-I’den günler sonra ateşlenen başarılı füzeler Marmara-II, Hürriyet-I ve Hürriyet-II Dernek’in ününe ün katar. Fakat aksaklıklar devam etmektedir, Marmara-III havalanmayı başaramaz. Moral bozmadan çalışmalarına devam eden ekip, hemen Marmara-IV’ü tasarlar ve bu roket 5415 metreye çıkarak büyük bir başarı sağlar.


Ne yazık ki, kader roketçilerimizin yüzüne gülmez. Kirkor Divarcı’nın Üsküdar’daki evinde çıkan yangın sonucu ekibin bütün projeleri ve çalışmaları kül olur. Deneme alanları kapatılır ve çalışmalar 1963’de sona erer ve bir zamanlar dünyanın önde gelen ülkeleriyle kendi imkanları ile yarışan cesur Türk gençlerinden geriye bugün sadece anılar kalmıştır. Bandırma Füze Kulübü hakkında birkaç ilgi çekici bilgi:

  • Bandırma Füze Kulübü bugün, farklı bir yapı olarak, Bandırma Havacılık ve Uzay Araştırma Derneği (HUZAD) adıyla faaliyetini sürdürüyor.

  • Kulüp adına “Bandırma Füze Kulübü” isminde bir de film çekilmiştir.

  • Bandırma Füze Kulübü, 1960 yılında “Türkler uzayı istilaya hazırlanıyor” adıyla The Washington Post dergisinde haber olmuştur.


43 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Comments


bottom of page