Duygusal Zeka (EI), kişinin kendi ve başkalarının duygularının farkında olup onları ayırt ederek bu bilgiyi düşünce ve davranışlarında kullanabilmesi olarak tanımlanabilir.
Konuyu daha iyi ele alabilmek için öncelikle terimin ilk ortaya çıktığı vakitlere inelim:
“Duygusal Zeka” terimi, ilk kez Peter Salavoy ve John Mayer adlı iki Amerikan araştırmacının 1990 yılındaki “Duygusal Zeka” adlı makalesiyle duyulmuştur.
1990'daki tarihsel ortama bakacak olursak şunu görüyoruz: Soğuk Savaş'ın sona ermesi ve artan küreselleşme, kültürel ve sosyal bağlamları derinden etkilemişti. Bu toplumsal gelişmeler de paralel olarak psikolojik teorilere ve uygulamalarına da yön vermekteydi. Bu nedenle bilişsel psikoloji ve kişilik araştırmalarında, psikoloji alanına yönelik değişiklik yaratacak boyutta çalışmalar vardı. Psikolojideki önemli değişikliklerle bu alan bilişsel süreçler ve bireysel farklılıklar arasındaki etkileşimi anlamaya yönelik gelişti.
Peter Salavoy ve John Mayer’in ortak makalesinden 5 yıl sonra “Duygusal Zeka” terimi Daniel Goleman tarafından 1995 yılında yayımlanan “Duygusal Zeka” adlı kitap ile popülerleşmeye başlamıştır.
Goleman kitabında duygusal zekayı, “Kendini harekete geçirebilme, aksiliklere rağmen yola devam edebilme, dürtülerini kontrol ederek tatmini erteleyebilme, ruh halini düzenleyebilme, sıkıntıların düşünmeyi engellemesine izin vermeme, kendini başkalarının yerine koyabilme ve umut besleme” olarak tanımlıyor.
Daniel Goleman’a göre duygusal zeka dört farklı bileşenden oluşur:
-Öz farkındalık,
-Öz yönetim,
-Toplumsal farkındalık,
-İlişki yönetimi.
Duygusal zekanın bizi başarıya götürecek yollarından biri sosyal hayatımız olduğu gibi diğeri de çalışma, iş hayatımızdır. İş yaşantımızda duygusal zeka, başarıya ve sağlıklı iletişime hizmet eder. Geliştirilmiş ve iyi yönetilebilen duygusal zeka; etkili liderlik, başarılı iletişim, verimli takım çalışmasında sizi çok daha iyi bir noktaya taşıyabilir.
Duygusal zeka, sağlıklı ilişkiler ve iletişim kurabilmek için önemli bir araçtır. Doğuştan duygusal zekası yüksek bireyler var olsa da duygusal zekamızı yönetebilmek ve geliştirebilmek bizim elimizde!
Kişisel olarak bu konuda kendinizi geliştirmek isterseniz ilişkilerinizde bu 3 kuralı uygulayabilirsiniz:
1.Dinleyin: Aktif birer dinleyici olun. Karşınızdaki insanın duyguları ve davranışları arasında bağlantılar kurmayı deneyin. Belki de bazı duyguların, oluşan tepkilerin boyutları oldukça kişisel, anlaşılması zor, iç içe geçmiştir ve kökeni bambaşka duygulara uzanıyordur. Aynı zamanda beden diline dikkat etmek de gerekir, bazen bedenimiz bizim yerimize konuşur.
2.Empati kurun: Kendinizi objektif olarak karşınızdaki insanın yerine koymayı deneyin. Söz konusu durumda, siz nasıl hisseder ve tepki verirdiniz?
3.Düşünün: Duygularınızın kararlarınız üzerindeki gizli etkileri üzerine düşünün. Duygularımızın aslında attığımız her adımda var olduğunu görmek, insanları gözlemlerken analiz edebilmenizi ve empati kurmanızı kolaylaşacaktır.
Duygusal Zeka hakkında birkaç hap bilgi:
2015 yılında yapılan bir araştırma, duygusal zekânın yaşam tatmini ve psikolojik sağlık ile pozitif ilişkili olduğunu gösterdi.
Düşünürken not almak özgüveninizi arttırırken, kaygılarınızın minimuma inmesini sağlar.
Social and Emotional Learning (SEL) olarak da bilinen programlar, yurt dışında okullarda artık ders programlarına dahil edilmiş durumda.
Duygusal zekası yüksek bireylerin bu yeteneği manipülasyon veya aldatma amaçlı kullanabildiği gözlemlenmiştir. Ayrıca, bu kişilerin olumsuz geri bildirim vermekte de zorlandığı fark ediliyor.
IQ genellikle sabit kabul edilirken, duygusal zeka geliştirilebilir bir beceri olarak kabul edilir. Kişiler farkındalık, empati ve duygusal düzenleme gibi yetkinlikleri üzerinde çalışarak duygusal zekalarını artırabilirler.
Kaynakça
M. Sadi Nakiboğlu. (2020, January 15). Duygusal Zeka Nedir? | Vizyon Günlük. Vizyongunluk.com. https://vizyongunluk.com/duygusal-zeka-nedir/
T.C. Üsküdar Üniversitesi. (2020). Duygusal Zekâ. Https://Npistanbul.com/Koronavirus. https://uskudar.edu.tr/pozitif-psikoloji/duygusal-zeka
Terappin. (2022, October 10). Duygusal Zeka Nedir, Önemi Nedir? Terappin Online Psikolog; Terappin. https://terappin.com/blog/duygusal-zeka-nedir?%2Fblog%2Fduygusal-zeka-nedir=
Comentários