Neandertaller: Homo Sapiens'in Yakın Akrabalarına Genel Bir Bakış

Homo sapiens’in (insanın) gizem yaratan akrabalarından birisi olan Neandertallerin sıkıcı, sopa sallayan, kaba, kaslı organizmalar mı yoksa gelişmiş sosyal becerilere sahip, planlama yapabilen, ölümden sonraki yaşam hakkında fikir yürütebilen organizmalar olup olmadıklarıyla ilgili görüşler mevcuttur.  Birçok görüş Neandertallerin ilkel insanlara örnek olduğunu savunmaktadır fakat yapılan bazı arkeolojik çalışmalar, bu görüşün gözden geçirilmesi gerektiğine işaret etmektedir. [1] 

İlk Neandertal fosili 1856 yılında Almanya'da bulunan Feldhofer Mağarası'nda keşfedildi ve 16 kemik parçasından oluşan bu Neandertalin son Buzul Çağı'nda yaşamış bir insana ait olduğu saptandı.[2] En geç 30.000 yıl öncesine kadar, günümüz insanları ve Neandertallerin Avrupa ve Batı Asya'da bir arada yaşadığı düşünülmektedir. Sınırlı sayıda bulunan Neandertal kalıntıları incelenerek bu ilkel insanların örgütlü bir toplum oluşturdukları, avlandıkları, ateş yakabildikleri sonucuna ulaşılabilir. Ayrıca mezar çevresinden toplanan polen örneklerine dayanarak yapılan arkeolojik bir çalışmada, etrafı çiçeklerle çevrili bir Neandertal iskeletine rastlanması onların ölülerine saygı duyması ve birbirlerine yardım ettikleri düşüncesine itmektedir. [3]

Neandertal dostlarımızın görünüşleri hakkında fikir sahibi olabilmemiz de mümkündür. Bu ilkel insanlar zorlu hava şartlarına karşı adapte olabilmek için iri ve tıknaz vücut yapılarına sahipti. Yüzleri öne çıkıktı ve burunları insanlara kıyasla daha belirgindi. Ayrıca gözlerinin üzerinde oldukça belirgin ve çıkık kaş kemeri Neandertalleri insanlardan ayıran bir özelliktir. Kemik ve diş gelişimleri de insanlara göre daha hızlı olduğu saptanmıştır. Peki, Neandertaller nasıl yok oldu?  Bu soruya kesin  bir cevap vermek mümkün değildir. Bu durum, birçok tartışmanın merkezinde yer almaktadır. Neandertaller 250-300 bin yıl kadar önce evrimleşmiş ve 25-30 bin yıl kadar önce yok olmuştur. Bununla birlikte, günümüz insanları ile Neandertallerin, ilkel insanların, melezleştiği yönünde görüşler bulunmaktadır. İkinci bir düşünce, modern insanların zekaları sayesinde Neandertalleri yok etmeye ittiği yönündedir. Bununla birlikte melezleşmenin gerçekleştiği bulgusuna ulaşıldıktan sonra neandertallerin insan topluluğu içinde zamanla tükendiği ve genlerini melezleşme yoluyla insanlara aktardığı bir başka tartışma konusudur. [4]

Neandertaller hakkında hap bilgiler:

• Neandertal ve insan genomlarının en az %99.5 oranında aynı olduğu keşfedildi. [5]

• Kazı yapmak ve avlanmak amacıyla kullandıkları aletler çoğunlukla kesici ve delicidir.

• Neandertal erkeklerinin ortalama boyları 164, kadınlarının ise 155 cm’dir.[6]

• Noah Harari’nin Homo Sapiens kitabına göre günümüzde tartışmaları yaşanan ırçılık olayları Homo Sapiens ve diğer insan türlerinin melezleşerek karma genetikler oluşturmasından temel alınarak öne sürülmektedir.

• Irk Karışımı Teorisi’ne göre Homo Sapiens ve Neandertaller’in melezleşmesinden Avrupa’daki toplulukları oluştuğu iddia edilmektedir

Referans Listesi:

[1] Schrenk, F., & Müller, S. (2005). The Neanderthal.

[2] Drell, J. R. R. (2000). Neanderthals: A history of interpretation. Oxford Journal of Archaeology, 19(1), 1–24.

https://doi.org/10.1111/1468-0092.00096

[3], [5] Noonan, J. P., Coop, G., Kudaravalli, S., Smith, D., Krause, J., Alessi, J., … Rubin, E. M. (2006). Sequencing and analysis of Neanderthal genomic DNA. Science, 314(5802), 1113–1118.

[4],[6] Kerimoğlu, C. (2019). DİLİN KÖKENİ ARAYIŞLARI 4: NEANDERTALLERİN DİLİ VAR MIYDI?-I. Dil Araştırmaları, 13(25), 7-53.