top of page
Gökdeniz Yerden

Theodore Roosevelt: Monopoli Avcısı

Bir asker, yazar, doğasever ve Nobel Barış Ödülü sahibi olan Theodore Roosevelt, 4 çocuklu zengin bir ailenin 2. çocuğu olarak 1858’de New York’da dünyaya gelmiştir. Çocukluk yıllarında astım ve göz bozukluğu ile teşhislenmiş, bu rahatsızlıklar onu hayatı boyunca bırakmamıştır. Zayıf bağışıklık sisteminden dolayı hep özel öğretmenler aracılığıyla eğitim görmüş, Harvard Üniversitesini kazanmış ve bitirmiş, Columbia Üniversitesini ise kazanmış fakat politika ve yazarlığa atılmak için yarıda bırakmıştır.


1882’de Cumhuriyetçi Partiden New York meclisine seçilmiş, 1884’de aynı gün hem eşini hem de annesini kaybetmesiyle Dakota’daki çiftliğine çekilmiştir. 2 yıl kadar çiftliğinde kalan Roosevelt; 1889’da politikaya tekrardan atılmış, Başkan McKinley’in ilk döneminde Deniz Kuvvetleri Bakanı olarak atanmıştır. USS Maine’in şaibeli batışından sonra İspanya ile savaşı desteklemiş, savaş patlak verdikten sonra Küba’da savaşmış ve edindiği başarılar neticesinde ülkesine bir savaş kahramanı olarak geri dönmüştür. 



1898’de New York Belediye Başkanı adayı olmuş ve kazanmıştır. Etrafında çok güç toplamasından korkan Cumhuriyetçi yöneticiler, Roosevelt’in o zamanlar sembolik bir rol olan Başkan Vekili görevine aday gösterilmesini uygun görmüşlerdir. Roosevelt, aday gösterildiği 2. büyük seçimi de kazanmıştır ve 1901’de Başkan McKinley’in 2. döneminde Başkan Vekili görevini üstlenmiştir. McKinley’in suikastinden sonra henüz 46 yaşındayken Birleşik Devletlerin 26. Başkanı olmuştur.


Roosevelt’in en önemli başarılarından bazıları şunlardır: Roosevelt’in, Başkan olduktan sonra fark ettiği ilk şey ülkesindeki bazı sektörlerin ya sadece bir şirket tarafından ya da parmakla sayılır birkaç şirket tarafından kontrol edildiğidir. Bu tekel duruma ekonomide “monopoli” denir. Roosevelt’in en büyük başarısı, bu kan emici şirketleri ve şirket gruplarını usanmadan, yılmadan teker teker dağıtmasıdır. Bu şirket gruplarına Rockefeller’ın “Standard Oil”’i ve J.P. Morgan’ın “Kuzey Demiryolları” örnek verilebilir.


Bu şirketleri günümüzdeki Amazon veya Google gibi düşünebiliriz. Arama motoru olarak Google’ı, veya video izlemek için YouTube’u kullanmayanların sayısı çok azdır. İşte bunlar sektörlerindeki birer monopoli örneğidir.

Roosevelt ise gelir adaleti, barış ve savaşsızlık gibi konuları vurgulayan politikaları ile tarihe geçmiştir.


Theodore Roosevelt Hakkında birkaç ilgi çekici bilgi:


  • İngilizcesi “Teddy Bear” olan oyuncak ayı, Theodore Roosevelt’e ithafen isimlendirilmiştir.

  • Theodore Roosevelt’in kuzeni olan Franklin Delano Roosevelt, 1933’de Amerikanın 32. Başkanı seçilmiştir.

  • “Bull Moose” yani dev geyik; Theodore Roosevelt’in lakabı, aynı zamanda Cumhuriyetçi Parti’den ayrıldıktan sonra kurduğu siyasi partinin adıdır.

  • 1905 senesinde Rus-Japon Savaşı'na arabuluculuk yaparak son verdirdiği için Nobel Barış Ödülü’ne layık görülmüştür. 

  • Roosevelt, en önemli Amerikan Başkanları’nın yüzlerinin kazındığı Rushmore Dağındaki yerini alarak (sağdan 2.) ölümsüzleştirilmiştir.



40 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Comments


bottom of page