Dünya’da şimdiye kadar sayısız savaş yaşandığını ve belki de Dünya tarihinde savaş yaşanmayan bir dönem olmadığını düşünebiliriz. Ancak bir National Geographic araştırması bunları tarihleri ve yarattığı etkilerle bir infografik üzerinde bir araya getiriyor. Son 2500 yılda gerçekleşen en ölümcül 100 olayını incelenmiş. Biz de bu yazımızda Vahşetin Tarihi’ne daha yakından bakacağız ve etkilerini beraber göreceğiz.
Haritamızdaki ilk büyük savaş süreci Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılış sürecini ele alıyor. M.S. 395-476 yıllarını kapsayan periyotta 7 milyon kişi hayatını kaybetti. Bu yüzyılda dünya nüfusu ise yaklaşık 190 milyon kişi civarındaydı. Batı Roma’nın yıkılış süreci öyle bir kaos ve kargaşaya sebep oldu ki, 80 yıllık bir süreçte yaşanan ölümler M.S. 1095-1291 yılları arasında yaklaşık 200 yıl süren Haçlı Seferleri’nin ve 1337-1453 arasındaki Yüz Yıl Savaşları’nın beraber (İngiltere-Fransa Savaşları) sebep oldukları toplam ölüm sayısına ancak denk olabiliyor.
Kaynak: National Geographic Magazine, 2020.
Batı dünyasında yaşanan bu olaylar çok kanlı görülebilir. Ama sonraki yıllar Asya’da tarihimizn daha da şiddet dolu olaylarının yaşanmasına tanıklık etti. 1206 yılından 1227 yılına kadar süren Cengiz Han iktidarındaki Moğol İmparatorluğu gerçekleştirdiği askeri seferlerle 40 milyon insanın, o dönemin nüfusunun yaklaşık %10 civarının, ölümüne yol açtı. Asya’daki bu dev imparatorluk Dünya Tarihi’nin hala en geniş birleşik sınırlara ulaşabilmiş devleti olarak kabul ediliyor.
Kaynak: Our World in Data, 2023.
Hernan Cortes ve Francisco Pizarro gibi ün salmış ispanyol denizciler tarafından başlatılan Amerika Kıtası’nın işgali faaliyetlerinde 1492 yılından günümüze kadar 15 milyon yerlinin öldürüldüğü tahmin ediliyor. Avrupa’dan gelen kolonistlerin beraberlerinde yerlilerin hiç bağışıklığı olmadığı hastalıkları da kıtaya getirmesinin kitlesel ölümlerde önemli rol oynadığı söyleyebiliriz. Sonrasında Amerika’daki şeker çiftliklerinde çalışacak tarım işçisi ihtiyacı oluşunca ise bu durum Atlantik Köle Ticareti’nin başlamasına sebep oldu. 1452 yılından 1807 yılına kadar sürecek Kıta Amerikası odaklı köle ticaretleri başladı ve bu süreçte 16 milyon Afrikalının çeşitli sebeplerle öldüğü varsayılmakta.
Kaynak: National Geographic Magazine, 2020.
1914 sonrası modern döneme geldiğimizde ise karşımızda ilk olarak 15 milyon kişinin ölümüyle sonuçlanan ve 4 yıl süren I. Dünya Savaşı çıkıyor. 1900’de dünya nüfusu 1.65 milyar kadardı. İlk dünya savaşından yaklaşık 30 yıl sonra II. Dünya Savaşı’nda ise 66 milyon asker ve sivil yaşamlarını yitirmiş. II. Dünya Savaşları muharaberleri tarihin en kanlı ve ölümcül süreci olarak insanlık tarihi kayıtlarında yerini almıştır.
Vahşetin Zirveleri: Bir National Geographic Araştırması hakkında birkaç hap bilgi:
Amerika’daki şeker çiftliklerinde bulunan bataklıklar orada çeşitli sineklerin oluşmasına yol açmaktaydı. Bu durum Afrika’da da yaygındı ve yerel halkın bu sayede sarı humma gibi hastalıklara dirençli olarak evrimleştiği düşünülüyor. Bu durumun fark edilmesi üzerine ise Afrikalı köle çalıştırma yoluna gidildi.
Moğol İmparatorluğu Dünya’nın %22'sine yayılmış ve 34 milyon km^2 alanda yönetim sahibi olmayı başarmıştır. Osmanlı İmparatorluğu bile, sahip olunan bölgelerin ele geçirilme ve yönetim süreleri/zorlukları kıyaslanmaksızın, 24 milyon km^2 alana ulaşabilmiştir.
İnsanlığın yakın 5 bin yıllık tarihinde savaşsız geçen yaklaşık 290 yıl bulunuyor.
Günümüzdeki 51 Avrupa ülkesinin sadece 4 tanesinin nüfusu 66 milyondan fazladır. Bu da II. Dünya Savaşı'nda 47 ülkenin her birinin günümüzdeki nüfusundan daha fazla sayıda insan öldürüldüğü anlamına geliyor.
Kaynakça:
Berne, K. (2020). PEAKS OF BRUTALITY. National Geographic Magazine. https://www.nationalgeographic.com/magazine/graphics/graphic-wwii-and-the-100-deadliest-events-in-history-feature
Hannah R. (2023). Population Growth. Our World in Data. https://ourworldindata.org/population-growth
Comments