Bir insanın kaç yakın arkadaşı olabilir ve bu arkadaşlarla olan ilişkilerin özellikleri nasıl olmalı? Yakın arkadaşlığa giden süreçte neler yaşanıyor? Bu soruların cevaplarını merak ettiyseniz şunu söylemek isterim: Bu konular üzerine yapılmış bilimsel araştırmalar bulunuyor. Bunlardan birisi kaç yakın arkadaşınız olabileceğini söyleyen ve adını Robin Dunbar’dan alan Dunbar Sayısı.
İnsanların sürdürebileceği yakın arkadaşlıkların (dostlukların) sayısı sınırlıdır. Oxford Üniversitesi’nde evrim psikolojisi üzerine çalışan Profesör Robin Dunbar’a göre bir insan günlük yaşantısı içerisinde 5 yakın arkadaşa sahip olabilir. Bu sınır kişiden kişiye ve dönemsel olarak farklılıklar göstermekle beraber uzun vaadede tutarlı görünmekte. İnsanlar sınırlı zamanlarını en eğlenceli vakit geçirdiği ve en çok destek aldığı kişilere ayırıyor.
Sosyal zamanımızın %40 civarını en yakın 5 arkadaşımıza harcıyoruz. Yüzde 20’lik kısmını ise sonraki en yakın 15 kişiye harcamaktayız. Dunbar’ın araştırmaları böyle belirtiyor. Ayrıca mevcut arkadaşlıklıklara gereken yatırım yapılmazsa ilişkilerin bozulması için sadece üç ayın yeterli olacağı söylenmekte.
Kansas Üniversitesi'ndeki İletişim Profesörü Jeffrey Hall’a göre bir kişiyle yakınlık kurmak için yaklaşık 200 saatlik yatırım gerektiriyor. Bu da bu kişilerle buluşmalar ayarlamak konusunda inisiyatif almamız gerektiğini gösteriyor. Üstelik sadece zaman da yeterli olmayabilir. Bazı kaynaklar yüz yüze görüşmenin ve fiziksel temasların da aynı derecede etkili olduğunu söylüyor.
Robin Dunbar sosyal ilişkileri sınıflara ayırıyor. En küçük çemberde 5 kişi var. Bu bireyler kişinin sıkıntılı ve mutlu dönemlerinde ilk başvurduğu arkadaşlarıdır. Bu arkadaşlar kişinin hayatında olup bitenleri bilip onunla düzenli olarak görüşenlerdir. Bu yakınlıklarda kişiler birbirlerinin sorunlarını, hedeflerini ve ilgi alanlarını bilirler. Olaylar karşısındaki olası davranışlarını ve duygu durumlarını tahmin ederler.
Bu grubun üzerine eklenen 15 kişi sonraki çemberi oluşturur. Bu kişilerle de düzenli bir iletişimimiz vardır. İhtiyaç duyduğumuzda onların yardımlarına çekinmeden karşılıksız başvurabiliriz. Burada ilk gruba kıyasla iletişim yoğunluğu daha azdır. 50 kişinin yer aldığı çemberde ise genellikle ortak sosyal buluşmalarda iletişim kurulur. Düzenli bir iletişim yoktur. Ancak burası karşılıklı destek ve bilgi alışverişinin sağlanabileceği bir ağdır. Bu sayının da üzerinde yer alan 150 kişiyle ise aramızda yüzeysel ilişkiler bulunur.
Dunbar Yasası ve sosyal ilişkiler hakkında ilgi çekici birkaç bilgi:
Robin Dunbar’a göre bir insanın yaklaşık 5 yakın arkadaşı, 15 iyi arkadaşı, 50 sosyalleştiği arkadaşı ve 150 tanıdığı olabiliyor.
Sosyal sermayemizin %60 civarını yalnızca 15 kişilik çemberde bulunan arkadaşlarımız için kullanıyoruz.
W. I. Gore & Associates gibi kurumlar ofislerini en fazla 150 çalışan olacak şekilde kuruyorlar.
Bir arkadaşlık kurabilmek için ortalama 40 ila 80 saat zaman gerekiyor. Yakın bir arkadaşlık için ise 200 saatlik bir mesai harcamak gerekmekte. Bu zamanın kalitesi de hesaplara dahil edilmeli.
Comments